Czym jest hiperandrogenizm?
Nadmiar androgenów daje takie objawy kliniczne jak trądzik, łojotok, hirsutyzm (nadmierne owłosienie), łysienie typu męskiego, przetłuszczanie włosów, obniżenie barwy głosu oraz zaburzenia miesiączkowania. Trądzik zazwyczaj przybiera formę bolących podskórnych gul na linii żuchwy, a także plecach, ramionach i dekolcie. Objawy hiperandrogenizmu mogą wystąpić również przy prawidłowym poziomie hormonów w badaniach. Wynika to indywidualnej nadreaktywności gruczołów łojowych w skórze i mieszków włosowych na fizjologiczny, prawidłowy poziom androgenów.
W przypadku hiperandrogenizmu najważniejsza jest dokładna diagnostyka i znalezienie przyczyny. Pamiętaj, że diagnostyką zajmuje się lekarz. Leczenie i działania związane z dietą oraz stylem życia będą się różnić w zależności od przyczyny podwyższonych androgenów.
Badania, które może zlecić Ci lekarz to przede wszystkim:
- Testosteron + SHBG (białko wiążące hormony płciowe) – na podstawie obu wyników można obliczyć wskaźnik FAI, czyli wskaźnik wolnych androgenów
- DHT – najsilniejszy androgen, 3x aktywniejszy od testosteronu, wytwarzany w jajnikach
- DHEA-S + 17-hydroksyprogesteron – hormony wytwarzane w nadnerczach
- Androstendion
- Prolaktyna – jedną z przyczyn hiperandrogenizmu może być wysoki poziom prolaktyny (należy pamiętać o odpowiednim przygotowaniu do badania – przyjść na czczo, po dobrze przespanej nocy oraz zrezygnować z intensywnych treningów, stosunków seksualnych i stymulowania brodawek sutkowych)
- Glukoza i insulina na czczo – przyczyna hiperandrogenizmu może również leżeć w nierozpoznanej hiperinsulinemii lub insulinooporności
Hiperandrogenizm często współwystępuje z insulinoopornością, która zwiększa apetyt i powoduje ciągłe zmęczenie, przez co sprzyja przybieraniu na wadze. Charakterystycznym objawem jest gromadzenie się tkanki tłuszczowej w obrębie brzucha (otyłość typu brzusznego). Hiperandrogenizm może jednak rozwinąć się u szczupłych kobiet – często jest to hiperandrogenizm pochodzenia nadnerczowego.
Co najważniejsze, wydzielanie androgenów jest stymulowane przez wysoki poziom insuliny, dlatego dieta powinna bazować na produktach o niskim indeksie i ładunku glikemicznym. Warto zbogacić swoją dietę w produkty bogate w przeciwutleniacze, czyli owoce i warzywa o intensywnych kolorach, szczególnie owoce jagodowe i ciemnozielone warzywa liściaste. Do diety warto włączyć 1-2 porcje tłustych ryb morskich tygodniowo oraz bazować na tłuszczach roślinnych bogatych w kwasy tłuszczowe ALA (alfa-linolenowy) i GLA (gamma-linolenowy). Produkty bogate w te kwasy to oliwa, olej lniany, siemię lniane, orzechy włoskie, olej z wiesiołka.
Hiperandrogenizm może mieć pochodzenie jajnikowe (testosteron, DHT) i/lub nadnerczowe (DHEA, DHEA-S). Najczęstszą przyczyną hiperandrogenizmu jajnikowego jest zespół policystycznych jajników, czyli PCOS. Przy wysokim poziomie androgenów można sięgnąć po zioła, wspierające regulację poziomu hormonów. Kluczowe jest jednak dobranie suplementacji do przyczyny podwyższonych androgenów. Zmagając się z hiperandrogenizmem można sięgnąć po napary z mięty pieprzowej, pokrzywy lub czystka. Z kolei wierzbownica drobnokwiatowa lub palma sabałowa to suplementy hamujące aktywność 5-alfa-reduktazy, czyli enzymu przekształcającego testosteron w DHT – najsilniejszy androgen. Należy jednak zachować ostrożność, jeśli przyjmujesz inne leki, a najlepiej skonsultować stosowanie ziół ze swoim lekarzem!
Tutaj znajdziesz artykuł, z którego dowiesz się więcej o diecie w hiperandrogenizmie.
Hiperandrogenizm - dietetyk
Jeśli potrzebujesz pomocy w stabilizacji swojego poziomu androgenów za pomocą diety i indywidualnie dobranej suplementacji – zapraszam do kontaktu i zapoznania się z ofertą współpracy!